Milieu

Groen leven hoeft niet perfect

We lopen tegen de planetaire grenzen aan, de aarde warmt op en de klimaatcrisis is een feit. Zinkt de moed je in de schoenen? Luister naar Nadine Maarhuis, want zij ziet het nog helemaal zitten. ‘Beter een grote groep mensen die imperfect groen leeft, dan een kleine groep die dat perfect doet.’

Nadine Maarhuis is journalist, maar met een activistische inslag, geeft ze toe. Ze interviewde de afgelopen acht jaar honderden ecologische pioniers, waaronder Vandana Shiva, Kate Raworth, Rutger Bregman en John D. Liu. In haar boek De groene actiegids beschrijft ze hoe iedereen groener kan gaan leven, door met grote en kleine projecten bij te dragen aan een ecologische samenleving. Het begint met een visie: vlinders, bomen en mensen – we zijn allemaal onderdeel van de natuur, zegt Nadine. ‘Dat is een verschuiving in denken, met grote gevolgen. We kunnen op zo’n manier gaan samenleven dat iedereen dat wel bij vaart. Niet alleen de mensen, maar ook de natuur.’

Instabiele toren

Wel eens een potje Jenga gespeeld? Op een gegeven moment is de toren net gatenkaas, bij de kleinste verschuiving dondert hij in elkaar. Nadine vergelijkt de natuur met zo’n toren. ‘We hebben al flink wat blokjes uit die toren van het leven getrokken, we moeten er wel een paar terugbrengen’, zegt ze. ‘Het systeem is instabiel. We hebben de natuur al lang geen ruimte gegeven, dat conflicten zoals nu met de wolf zich voordoen. Ik zeg niet dat we ons moeten laten opeten door de wolf, maar wel dat we onze samenleving en economie op zo’n manier hebben vormgegeven, dat er te weinig aandacht is voor wat planten, dieren en ecosystemen nodig hebben om te floreren. Ontbossing, industriële landbouw, mijnbouw; er is pas weer een Living Planet Report uitgekomen en de diversiteit loopt hard terug.’

Hoe ziet een spruitjesplant eruit?

Dat zijn apocalyptische perspectieven, maar Nadine laat zich niet uit het veld slaan. Juist niet, lijkt het wel. Haar boek staat vol acties die je kunt ondernemen voor een ecologische wereld. Voorbeeld? Eet zo biologisch en lokaal mogelijk. Je kunt je eten kopen bij een Community Supported Agriculture-tuinderij in de buurt. ‘Dan weet je waar het vandaan komt, ontdek je weer hoe een spruitjesplant eruitziet en de boer krijgt een eerlijke prijs, want er zitten geen andere schakels tussen.’ En je eigen achtertuin kan een mini-natuurgebied worden, bijvoorbeeld door er inheemse en biologische planten in te zetten en de regenpijp af te koppelen, zodat je planten kunnen profiteren van het regenwater. Minder consumeren, dat is ook een voorname tip. ‘Koop bijvoorbeeld een maand helemaal niks nieuws’, adviseert ze. ‘Je zult meteen verschil merken, al is het maar in de manier waarop je kijkt naar alle reclames overal. Dat wordt ineens bizar, je vraagt je echt af waarom je al die dingen zou moeten kopen.’ Samen met Elisah Pals introduceerde Nadine de Koop Niks Nieuws Challenge, waarbij inmiddels ruim tienduizend mensen de uitdaging zijn aangegaan om een jaar lang niks nieuws te kopen. ‘Maar het kan ook kleiner. Wees kritischer op wat je koopt, las een pauze in als je iets wilt aanschaffen. Merk je dat je vaak gaat shoppen als je niet lekker in je vel zit, dan is een wandeling door het bos of een park veel effectiever.’

Liever niet perfect

Afgezien van dat soort grote stappen – de achtertuin op de schop, de koopverslaving op pauze – pleit Nadine voor kleine stappen en behapbare acties. Juist op die manier voorkom je het verlammende gevoel dat er toch niks aan te doen is, vertelt ze. ‘De kleinste ingrepen hebben groot effect. Plant je wat inheemse bloemen in een geveltuintje, dan zie je al snel dat er weer allemaal leven terugkomt. Je realiseert je dan dat de biodiversiteit niet moeilijk terug te brengen is, en dat je daar zelf een rol in kunt spelen.’

En het hoeft allemaal niet perfect. Juist niet, als je het Nadine vraagt. ‘Een kleine groep mensen die perfect groen leeft, dat hebben we niet nodig. Een grote groep mensen die dat imperfect doet, is veel beter. Ik ben bang dat mensen op dit moment niet in actie komen omdat ze denken dat hun invloed te klein is om verschil te maken en omdat ze het perfect willen doen. Ga je consuminderen, dan mag je nooit meer wat nieuws kopen, bijvoorbeeld.’

Duurzame bubbel

In de duurzame bubbel lijkt het al snel niet goed genoeg. Eet je niet honderd procent veganistisch, dan ben je eigenlijk slecht bezig voor het klimaat. ‘Zo leggen we elkaar te veel druk op’, zegt Nadine. ‘Mensen denken soms dat ik mezelf veel ontzeg, door groene keuzes te maken. Terwijl ik het tegenovergestelde ervaar. Ik kijk met compassie naar mezelf, het hoeft niet perfect. Dat is denk ik de enige weg vooruit.’  

Luister naar de podcast: Klimaatacties zonder schuldgevoel

Foto: Nik (Unsplash)

Deel deze blog:

Nieuw: via Ecosofie Academy

Training Duurzame ambitie

Besteed je de 80.000 uur die een gemiddelde carrière telt wel optimaal om duurzaamheid te bevorderen? In dit programma ga je die vragen onderzoeken én word je geholpen om tot concrete acties te komen.